Αναφέραμε πιο πάνω τη ραδιενέργεια, η οποία είναι ένας αιτιολογικός παράγοντας κάτι παραπάνω από προφανής, βγάζει μάτι. Είναι περιττό να αναφερθούμε εκτενέστερα σε αυτήν. Ωστόσο, μας δίνει την ευκαιρία να επισημάνουμε πως η λευχαιμία είναι, γενικότερα, το αγαπημένο παιδί των διαφόρων ειδών ακτινοβολιών ή τοξικών παραγόντων. Το ποιες ακτινοβολίες επιβαρύνουν και ποιες όχι, δε γνωρίζω, άρα μάλλον θα χρειαστεί ν' αναζητήσετε την απάντηση σε άλλη σελίδα (τι περιμένατε για τα λεφτά που δίνετε;).

Έτσι, παρόμοια με τις ακτινοβολίες, μπορεί να αποδειχθεί επιβαρυντική και η παρατεταμένη έκθεση, π.χ. λόγω εργασίας, σε συγκεκριμένες τοξικές ουσίες (όπως το βενζένιο, διάφοροι διαλύτες, εντομοκτόνα, ζιζανιοκτόνα και λιπάσματα).

Με τη λογική αυτή, μπορεί καθημερινά να βομβαρδιζόμαστε από αμέτρητες "ύποπτες" ουσίες και ακτινοβολίες και να μην έχουμε ιδέα τι γίνεται στον οργανισμό μας. Αυτό δεν είναι λάθος αλλά, για να μην επεκταθούμε σε θεωρίες συνομωσιών περί συμφερόντων και στατιστικών ερευνών που "θάφτηκαν" μυστηριωδώς, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ενημερωνόμαστε, όσο είναι δυνατόν, να φυλαγόμαστε, όσο είναι εφικτόν, και να κάνουμε το σταυρό μας, όσο είναι πιθανόν. Αυτά...

Έρευνες πολλές γίνονται, επίσης, τα τελευταία χρόνια, και για την επίδραση των ηλεκτρομαγνητικών πεδίων, τα οποία δημιουργούνται από τα ηλεκτροφόρα καλώδια και, σε μεγαλύτερο βαθμό, από τους πυλώνες της ΔΕΗ. Οι έρευνες αυτές, απ' όσο διαβάζω αρκετά συχνά στις εφημερίδες, πραγματοποιούνται στο μεγαλύτερο ποσοστό τους στις ΗΠΑ και κυρίως για τις μικρές ηλικίες. Παρόλα αυτά, τα αποτελέσματα των ερευνών δεν συνάδουν πάντοτε με τις υποψίες ή τις εικασίες των επιστημόνων, που σημαίνει πως τίποτα δεν είναι επιβεβαιωμένο (αλλά όσο μπορούμε να φυλαγόμαστε, καλό θα μας κάνει, κακό δε θα μας κάνει).

Διαβάζω, ακόμη, πως υπάρχουν και μερικά είδη γενετικών ανωμαλιών τα οποία παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης λευχαιμίας. Τέτοια παραδείγματα αποτελούν το σύνδρομο Down, η αναιμία Fanconi, το σύνδρομο Bloom, και άλλα πολλά τα οποία μην περιμένετε, βεβαίως, από μένα για να σας τα αναλύσω!

Και, φυσικά, τι άλλο θα μπορούσε να λείπει; Λείπει ο Μάρτης απ' τη Σαρακοστή; Υπάρχει κουβέντα που να περιστρέφεται γύρω από ιατρικά θέματα και να μην κάνει την εμφάνισή του, με τον ένα ή με τον άλλο τρόπο, το κάπνισμα; Μαζί με όλα τα άλλα καλά που προκαλεί, λοιπόν, το κάπνισμα είναι ύποπτο και ως επιβαρυντικός παράγοντας λευχαιμίας, εξαιτίας των χημικών των οποίων περιέχει (βλ. βενζένιο, πολώνιο-210, πολυκυκλικοί αρωματικοί υδρογονάνθρακες, κ.λπ.). Τώρα, βέβαια, ξέρω! Καλά, καλά, φτάνει, μην επιμένετε! Με έχετε πείσει! Από αύριο το κόβετε... "μαχαίρι"!!!

Άκουσα δε και το πολύ προχωρημένο, από σοβαρό Έλληνα επιστήμονα σε συνέντευξή του στην ΕΤ3 (θα με συγχωρέσετε όμως γιατί δε θυμάμαι το όνομά του, ήμουν υπό την επήρεια χημειοθεραπείας όταν τον παρακολούθησα): υπάρχει, λέει, πιθανότητα (επειδή ουσιαστικά το αρχικό καρκινικό κύτταρο δεν είναι παρά μια μετάλλαξη, μια απόκλιση δηλαδή από το φυσιολογικό) η μετάλλαξη εκείνη που θα μας προκαλέσει τη λευχαιμία ή οτιδήποτε άλλο, να προκληθεί από την επίδραση των κοσμικών ακτίνων.

Οι ακτίνες αυτές αποτελούνται, κατά κύριο λόγο, από πρωτόνια και άλλα φορτισμένα σωματίδια τα οποία κινούνται με υψηλές ταχύτητες και προέρχονται από την ακτινοβολία των άστρων ή άλλων ουρανίων σωμάτων. Οι ακτίνες αυτές κατακλύζουν το σύμπαν και βομβαρδίζουν τη Γη από παντού, η σημαντικότερη πηγή τους όμως, λόγω απόστασης, είναι ο αγαπητός μας Ήλιος. Τυχαίνει τώρα, εμείς, εκεί που περπατάμε για να πάμε στην καφετέρια, να συγκρουστούμε με κάποια κοσμική ακτίνα (ουσιαστικά συγκρουόμαστε με πάρα πολλές) αλλά δε παίρνουμε χαμπάρι. Το κύτταρο, όμως, του σώματός μας το οποίο συμμετάσχει στην κρούση όχι μόνο παίρνει χαμπάρι αλλά ζαλίζεται και παθαίνει κρίση ταυτότητας (ή επιστημονικότερα, μεταλλάσσεται). Δε παίρνει πια από λόγια, τσαμπουκαλεύεται και αρχίζει να πολλαπλασιάζεται ανεξέλεγκτα, θέτοντας σε δοκιμασία το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Αν, λοιπόν, το τελευταίο αποτύχει να αντιμετωπίσει την πρόκληση αυτή, τότε κάποια στιγμή βρισκόμαστε ξαπλωμένοι στη κλινική, με το ARA-C να στάζει σταγόνα-σταγόνα, και μη χειρότερα!

Ίσως, η απλούστερη αιτία που έχω ακούσει, είναι η υπερκόπωση! Ναι, ναι, καλά ακούσατε, υπερκόπωση! Όπως έγραψα και νωρίτερα, ο οργανισμός έχει τους δικούς του μηχανισμούς άμυνας για τα καρκινικά κύτταρα και τα πάει μια χαρά, ώσπου εσείς κάποια μέρα αποφασίζετε ότι μονάχα 8 ώρες εργασίας δε σας φτάνουν, και πιάνετε τα υπόλοιπα πολλαπλάσια του 8! Το κάνετε μία, το κάνετε δύο, το κάνετε για ένα χρόνο συνεχώς, κάποτε ο οργανισμός ξεπερνάει τα όριά του. Κάτω από τις συνεχείς συνθήκες κόπωσης, πίεσης και άγχους, το σώμα μας αδυνατεί να διατηρήσει τις λειτουργίες του στα ίδια υψηλά επίπεδα, ατονεί. Ατονεί το σώμα, ατονεί και το ανοσοποιητικό μας σύστημα, δηλαδή ατονούν οι μηχανισμοί άμυνας. Πράγμα που σημαίνει ότι κρυώνουμε και αρρωσταίνουμε ευκολότερα ή, ακόμα χειρότερα, ανάλογα τον άνθρωπο και τον οργανισμό του, τα καρκινικά κύτταρα (πάσης φύσεως) βρίσκουν πάτημα, τώρα που το ανοσοποιητικό υπολειτουργεί, και κάνουν παιχνίδι μόνα τους, ήτοι σημαίνει: λευχαιμία και χίλια-δυο άλλα καλούδια που δεν τα βάζει ο νους μας.

Έτσι, την επόμενη φορά που θ' ακούσετε κάποιον παλαιότερο να μουρμουράει πως "η πολλή δουλειά τρώει τον αφέντη", κανονίστε να γελάσετε πάλι! Βέβαια, αυτό δε σημαίνει πως όποιος κουράζεται πολύ θα πάθει λευχαιμία. Τα πάντα εξαρτώνται απ' τον άνθρωπο, τον οργανισμό του αλλά και την κατάσταση που βρίσκεται κάποια συγκεκριμένη στιγμή (η "κακιά στιγμή" που λέμε). Αν, τώρα, εσείς νιώθετε τόσο σίγουροι για τον εαυτό σας, με γεια σας με χαρά σας, συνεχίστε να κάνετε του κεφαλιού σας (αλλά μην γυρίσετε μετά να μου πείτε ότι δε σας το είπα)!

Η ίδια λογική και διαδικασία επαναλαμβάνεται κι έπειτα από μια σοβαρή ή μακροχρόνια ασθένεια, οπότε ο οργανισμός μας παρουσιάζεται αποδυναμωμένος και ανίσχυρος ν' αντιδράσει σε μια νέα, άμεση πρόκληση, και τα λοιπά, και τα λοιπά...

Τον πιο σημαντικό, όμως, παράγοντα τον άφησα τελευταίο για να τον θυμάστε καλύτερα... Ψ-Υ-Χ-Ο-Λ-Ο-Γ-Ι-Α !!! Αμ πως, τι νομίζατε; Πως άλλο το σώμα κι άλλο το πνεύμα; Αυτά αφήστε τα να τα λένε οι κακομοίρηδες οι φιλόσοφοι, που κακομεγαλώσανε μέσα στη μιζέρια και βρήκανε καταφύγιο σε ιδέες που μυρίζουν φορμόλη και ποντικοφάρμακο! Για αυτούς είναι ο τάφος, αλλά για μας είναι η ζωή. Και η ζωή, η ζωή της πράξης, η ζωή του αγώνα, μας διδάσκει πόσο άρρηκτα δεμένα είναι οι ψυχές και τα κορμάκια μας. Οι γιατροί θα σου έχουν πει, φυσικά, πως η καλή ψυχολογία βοηθάει καταλυτικά στη θεραπεία. Δεν παραδέχονται, όμως εύκολα, οι πονηρούληδες πόσο επιβαρυντική μπορεί ν' αποδειχθεί η κακή ψυχολογία, όχι μόνο στην ίαση αλλά και στην πρόκληση της ασθένειας! Το ένα είναι βουντού και το άλλο δεν είναι; Γιατί βρε γιατροί, είστε τόσο μεροληπτικοί (ή κοντόφθαλμοι); Γιατί τόση βεβαιότητα στο ιάσθαι και όχι στο ασθενείν; Ε, λοιπόν, μπορεί να μην είναι γνώση επιστημονική, ούτε μπορώ να σας φέρω την απόδειξη σε δοκιμαστικό σωλήνα, αλλά η κακή ψυχολογία, βάλτε το καλά στο μυαλό σας, θεωρώ πως είναι ο πιο επιβαρυντικός από όλους τους παράγοντες!!! Όχι για τη λευχαιμία μοναχά, αλλά για κάθε καρκίνο γενικότερα! Αυτό, βέβαια, αν θέλετε το πιστεύετε, όμως εγώ έχω χρέος να σας το αναφέρω. Προσέξτε όμως μην τα μπλέξετε, δε λέω σε καμία περίπτωση ότι ο καρκίνος οφείλεται στο πεσμένο ηθικό ή πως όσοι έχουν πεσμένο ηθικό θα πάθουν καρκίνο (κάτι θα πάθουν όμως)!

ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ! Το Α και το Ω, όχι του ασθενή μόνο, αλλά του οποιουδήποτε! Με την καρδιά (ή το μυαλό, όπως θέλετε δείτε το) αγαπάμε, με την καρδιά και μισούμε, με την καρδιά θεραπευόμαστε, με την καρδιά και νοσούμε! Μαχαίρι δίκοπο αλλά και όπλο απόλυτο! Δε διακηρύσσω τίποτε New Age αμπελοφιλοσοφίες, αλλά μονάχα την αγάπη για τη ζωή και τη συνεχή προσπάθεια! Βούτηξε στην άβυσσο της ψυχής σου και γνώρισε τη δύναμη που κρύβεις μέσα σου! Δύναμη απίστευτη! Άραγε, δώρο θεϊκό ή φυσική επιλογή; η κρίση είναι του καθενός, η δύναμη όμως είναι παρούσα και αστείρευτη! Κάνε χρήση σωστή και θα αναστήσεις το άψυχο, κάνε χρήση αλόγιστη και θα δεις τον εαυτό σου να λιώνει και να σβήνει σαν το κεράκι. Αυτά, βέβαια, θα τα κουβεντιάσουμε και αργότερα όμως να θυμάστε: η καλή ψυχολογία δεν είναι αυτοσκοπός, δεν είναι ο στόχος ή το φως στο βάθος του τούνελ. Είναι τρόπος ζωής, είναι μονοπάτι, όχι προορισμός. Δεν είναι ένα μόνιμο, ηλίθιο χαμόγελο, σαν κι εκείνο που μένει μετά από λίφτινγκ. Είναι το να κρατάς άσβεστη τη φλόγα στα σωθικά σου, το να νιώθεις αγωνιστής είτε στέκεσαι ορθός, είτε βρίσκεσαι κατάκοιτος. Είναι το να κρατάς ψηλά το κεφάλι πέρα από κάθε νίκη και κάθε ήττα!

Ουσιαστικά, λοιπόν, για να τελειώνουμε, η κακή ψυχολογία λειτουργεί περίπου όπως και η κούραση. Όντας άσχημη, αρνητική, από κάποια παρατεταμένη στεναχώρια, άγχος, απογοήτευση ή οτιδήποτε παρόμοιο, "ρίχνει" τον οργανισμό, τον αποδυναμώνει. Το ανοσοποιητικό ατονεί, υπολειτουργεί, αδυνατεί να αντεπεξέλθει στην αποστολή του και η ιστορία επαναλαμβάνεται...