ΟΞΕΙΑ ΜΥΕΛΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ

Ένα βήμα πιο κοντά στο Θάνατο, ένα βήμα πιο κοντά στη Ζωή...

"Μη δη μοι θάνατόν γε παραύδα, φαίδιμ' Οδυσσεύ.
βουλοίμην κι επάρουρος εών θητευέμεν άλλω,
ανδρί παρ' ακλήρω, ω μη βίοτος πολύς είη,
ή πάσιν νεκύεσσι καταφθιμένοισιν ανάσσειν..."

ΑΧΙΛΛΕΑΣ (Λ 488-491)

Εγώ τώρα, με τι μούτρα βγαίνω να μιλήσω; Με τι θράσος, όταν μυριάδες επί μυριάδων πνεύματα τρισθεόρατα και μυαλά μυριανώτερα από το δικό μου, τα έχουν πει ήδη από χιλιάδες χρόνια και με ασύγκριτα καλύτερο τρόπο; Τι μπορώ εγώ να πω περισσότερο για τη ζωή και το θάνατο, για τη στιγμή τη μονάκριβη ή το εφήμερο της ύπαρξης; Τι υπάρχει να προσθέσω παραπάνω σε όσα έχουν ειπωθεί από καιρό; Σε όσα, ψυχές χαρισματικές, έχουν συλλάβει κι εκφράσει πολύ πριν από μένα με λέξεις μαγικές, με ήχους και χρώματα απείρως ζωηρότερα απ' ότι θα μπορούσα ποτέ να συλλάβω ή να ονειρευτώ; "Που πας ρε Καραμήτρο!" θα μου λέγατε, αλλά δεν είναι έτσι ακριβώς τα πράγματα. Γιατί το πλήθος του παρελθόντος ή του σήμερα, οσοδήποτε σοφότερο και ικανότερο δεν μπορεί να αναιρέσει ή να υποκαταστήσει τη δική μας εμπειρία και αντίληψη. Χίλιους τόμους να μελετήσουμε και να εντρυφήσουμε πάνω στην αιχμηρότητα του μαχαιριού, αν δε νιώσουμε το δικό μας δέρμα να σχίζεται και το δικό μας αίμα να κυλά, ποτέ δεν πρόκειται ν' αντιληφθούμε πραγματικά την έννοια της "κόψης"! Αν δεν σπαταλήσουμε αλόγιστα χρόνο από τη δική μας ζωή δεν υπάρχει πιθανότητα να συνειδητοποιήσουμε ποτέ την αξία της στιγμής. Μόνο όταν ο θάνατος χτυπήσει τη δική μας πόρτα, μόνο τότε καταλαβαίνουμε, επιτέλους, πόσο σύντομη και εύθραυστη είναι η ζωή μας. Είμαστε, λοιπόν, καταδικασμένοι το πιο σημαντικό μάθημα να είναι και το τελευταίο μας;

"Όχι!" μας καθησυχάζουν οι επιστήμονες. Οι σύγχρονες μελέτες στον τομέα της ρομποτικής και της γαστρονομίας καθώς και τα πρόσφατα πειράματα σε ομάδα εθελοντών μπαμπουίνων, είναι ρητά και σαφή: μπορούμε να ελπίζουμε, υπάρχει διέξοδος απ' το τέλμα της μεμψιμοιρίας! Μπορεί να μην συλλάβουμε ποτέ, πλήρως, την έννοια του "αιχμηρού" αν δεν κοπούμε, όμως αυτό δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι θα πρέπει να κοβόμαστε επίτηδες για να μάθουμε ή, το άλλο άκρο, ότι από 'δω και στο εξής θα τεμαχίζουμε τη φρατζόλα με τα χέρια απ' το φόβο του τραυματισμού! Βούτηξε τη μάχαιρα, λένε οι ειδικοί, και κάνε τη δουλειά σου όπως σε βολεύει, αλλά με προσοχή, κι αν κάποτε τύχει να κοπείς, ε τότε πια θα ξέρεις! "Αερολογίες και φληναφήματα" θα μου πείτε, "μίλα επιτέλους καθαρά"! Βρε χαζούληδες, ακόμα δεν καταλάβατε βρε; Ένα είναι το μυστικό της ζωής:

ΖΗΣΤΕ ΤΗΝ!!! ΖΗΣΤΕ ΤΗΝ ΤΩΡΑ! ΖΗΣΤΕ ΤΗΝ ΟΣΟ ΜΠΟΡΕΙΤΕ! ΖΗΣΤΕ ΤΗΝ ΟΠΩΣ ΜΠΟΡΕΙΤΕ! ΤΙ; ΣΕ 10 ΜΕΡΕΣ ΕΧΕΤΕ ΠΑΛΙ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ; Ε ΤΟΤΕ, ΖΗΣΤΕ 10 ΜΕΡΕΣ! ΟΥΤΕ 9, ΟΥΤΕ 8.5! ΖΗΣΤΕ 10! ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΣΤΟ ΚΡΕΒΑΤΙ ΤΗΣ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΖΗΣΤΕ ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ, ΕΤΣΙ ΑΠΟ ΠΕΙΣΜΑ! ΟΠΟΤΕ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΕΤΕ ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΤΕ! ΓΕΛΑΣΤΕ, ΣΚΕΦΤΕΙΤΕ, ΤΣΙΜΠΗΣΤΕ ΤΑ ΠΙΣΙΝΑ ΤΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΑΣ (ή του νοσοκόμου, ανάλογα με τα γούστα σας), ΚΑΝΤΕ ΠΛΑΚΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΓΙΑΤΡΟΥΣ! ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΟΤΑΝ ΒΓΕΙΤΕ, Ε ΠΙΑ, ΔΕ ΣΑΣ ΛΕΩ ΤΙΠΟΤΑ! ΚΑΨΤΕ ΤΑ ΟΛΑ!!!

Οι περισσότεροι από μας έχουμε, σε μεγάλο βαθμό, την ίδια αν όχι λανθασμένη τουλάστιχον παρεξηγημένη εντύπωση για τη φύση του χρόνου. Αντιλαμβανόμαστε το χρόνο σαν μία συνεχή ευθεία πάνω στην οποία προχωρούμε, συναντώντας τα λεπτά και τα δευτερόλεπτα διαδοχικά, το ένα μετά το άλλο. Ή πάλι παραπλήσια (ετούτη είναι πιο παθητική και μοιρολατρική αντίληψη), πως εμείς στεκόμαστε σε μια γωνιά αθώοι και ανυποψίαστοι και περνάει αδίστακτα ο χρόνος από πάνω μας, λεπτό το λεπτό (αυτό το νιώθουν, κυρίως, οι γυναίκες μετά τα σαράντα). Με αυτό τον τρόπο, θα μπορούσε να καταλάβει κανείς πως υπάρχει μια ευθεία του χρόνου, μια νοητή ευθεία από χρονικά σημεία κατά τ' άλλα υπαρκτά, όπου το ένα τμήμα της αποτελείται από στιγμές που δεν έχουμε ζήσει ακόμη αλλά πρόκειται να τις συναντήσουμε αργότερα και το οποίο ονομάζουμε "μέλλον", και το άλλο τμήμα της αποτελείται από τις στιγμές που ζήσαμε και περάσανε και το οποίο ονομάζουμε "παρελθόν". Το δε σημείο όπου ενώνεται το μέλλον με το παρελθόν, το ονομάζουμε "παρόν" και δεν είναι άλλο τίποτα παρά η στιγμή που βιώνουμε άμεσα, τώρα. Με άλλα λόγια, αντιλαμβανόμαστε, το μέλλον και το παρελθόν, σα δύο κομμάτια του χρόνου ουσιαστικά και υπαρκτά, ίσως σε κάποια άλλη διάσταση, τα οποία εμείς διασχίζουμε με συγκεκριμένη πάντα φορά.

Ε, λοιπόν, ΚΟΥΡΑΦΕΞΑΛΑ! ΚΟΛΟΚΥΘΙΑ ΜΕ ΤΗ ΡΙΓΑΝΗ! ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΓΙ' ΑΓΡΙΟΥΣ! Και επιμένω: ΜΠΟΥΡΔΕΣ! ΑΗΔΙΕΣ! ΞΕΡΑΣΜΑΤΑ! Να συνεχίσω ή νομίζετε πως αρκούν; Παρελθόν και μέλλον είπαμε; Ε, δεν υπάρχει μεγαλύτερο παραμύθι! Δεν υπάρχει γελοιωδέστερη, βλακωδέστερη και τραγικότερη παρανόηση στην ανθρώπινη ιστορία! Η τραγικότερη ειρωνεία και, δυστυχώς, η πιο επικίνδυνη! Γιατί ποιος είναι αυτός που μπορεί ή τολμά να υπολογίσει τα αναρίθμητα δισεκατομμύρια των ανθρώπων που έχουν καταστρέψει τη ζωή τους εξαιτίας αυτής της παρεξήγησης! Ποιος, αληθινά, έχει το κουράγιο να αναλογιστεί πόσοι άνθρωποι επί ανθρώπων έχουν υποφέρει, έχουν ρημάξει τις ζωές τους περιμένοντας ένα καλύτερο αύριο! Πόσοι και πόσοι δεν έχουν σβήσει, δεν έχουν λιώσει, τυραγνισμένοι κι αδύναμοι, κατασπαραγμένοι από τις ενοχές ενός χθες που δεν υπάρχει ούτε σαν ψίθυρος μυρμηγκιού, ούτε σα σκιά ανάσας! Είναι τόσο κρίμα, είναι τόσο άδικο!

Ποιο παρελθόν και ποιο μέλλον, φίλοι μου; Απλά ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΟΥΝ!!! Δεν υφίστανται, δεν έχουν νόημα παρά μόνο στη σκέψη μας! Παρελθόν και μέλλον; Τι είναι αυτά; Ένα μεγάλο τίποτα, μια γελοιογραφία, ένα σαρδάμ της λογικής μας! Ένας απεχθής βωμός για να θυσιάζουμε πάνω του τις πιο όμορφες και φωτεινές στιγμές της ζωής μας, τα πιο πολύτιμα και χορταστικά χαμόγελα! Αλλά όχι πια, φτάνει! Ξυπνήσανε τα ζώα! Παραλίγο να πεθάνουμε αλλά το πιάσαμε το μήνυμα!

Δεν υπάρχει παρελθόν, υπάρχει μόνο το ξερό μας το κεφάλι! Απ' όσες στιγμές ζήσαμε, απ' ό,τι βιώσαμε κάποτε και μας έκανε να κλάψουμε ή να γελάσουμε αλλά και απ' τις αναρίθμητες ώρες που περάσανε αδιάφορες κι ασήμαντες, δεν υπάρχει πια ούτε δείγμα για καρτ-ποστάλ! Πάει σβήσανε, πιφφφφ έκαναν και χάθηκαν, έλιωσαν κι εξατμίστηκαν σαν ασθενικό παγάκι σε λιοπύρι αυγουστιάτικης μεσημβρίας! Το μόνο που απέμεινε απ' το φως ή τις καταιγίδες μιας αλλοτινής ζωής δεν είναι παρά σκιές μες στο μυαλό μας. Δεν είναι παρά χημικές ενώσεις οι οποίες αποθηκευμένες στους νευρώνες του εγκεφάλου μας συνθέτουν αυτό που ονομάζουμε μνήμη. Δεν είναι παρά κιτρινισμένες και μελαγχολικές φωτογραφίες. Από τόσα λόγια κι αισθήματα απίστευτα ζωηρά, από τόσες σκέψεις που γίναν πράξεις ή πράξεις αμέτρητες που μείναν σκέψεις, το μόνο που απέμεινε δεν ήταν παρά μια υποψία θερμότητας. Μια γλυκιά, ανεπαίσθητη θαλπωρή η οποία ζέστανε για λίγο τα μόρια του αέρα, τα μόρια των τοίχων ή των επίπλων, τα κύτταρα του δέρματος ή του μυαλού μας κι όπου, κατόπιν, έσβησε σιωπηρά σαν τους πηχτούς κυματισμούς μιας βάρκας στην επιφάνεια της λίμνης. Δεν υπάρχει πια παρά ετούτη η ελαφριά μετατόπιση των ατόμων της ύλης που συνθέτουν το βέλος του χρόνου, το αίτιο και το αιτιατό, τις αναμνήσεις στο μυαλό μας. Το παρελθόν υπάρχει μόνο σαν εκδήλωση του παρόντος. Είμαστε αυτό που είμαστε τώρα γιατί κάποτε υπήρξαν άλλες στιγμές που μας οδήγησαν εδώ που βρισκόμαστε. Αλλά οι στιγμές εκείνες χάθηκαν, έπαιξαν το ρόλο τους και μετά πέθαναν. Άφησαν το αποτύπωμά τους και δραπέτευσαν. Αυτό το αποτύπωμα που είμαστε εμείς σήμερα και είναι το μόνο που έχει σημασία γιατί το δάχτυλο δεν υπάρχει πια! Τίποτε, περισσότερο, τίποτε λιγότερο!

Και το μέλλον; Τι είναι το μέλλον; Είναι οι συνέπειες των πράξεών μας σήμερα ή κάποιο καθορισμένο, απόλυτο και άτεγκτο, πεπρωμένο που πρόκειται να συγκρουστούμε μαζί του αναπόφευκτα; Θεωρητικά μπορεί να συμβαίνει ό,τι θέλει γιατί πρακτικά μας είναι αδιάφορο! Γιατί, πρακτικά, το μέλλον είναι επίσης ανύπαρκτο! Είναι η προβολή του μυαλού μας σε εικασίες και λογικά συμπεράσματα. Ναι, υπάρχει όντως μια συγκεκριμένη λογική που προχωράει κι εξελίσσεται το σύμπαν, υπάρχουν κανόνες και νόμοι που χονδρικά μπορούμε να τους προσεγγίσουμε. Ναι, αν εκτοξεύσουμε ένα αντικείμενο με ταχύτητα 11 km/sec αυτό, επιβεβαιωμένα, θα ξεφύγει από την έλξη του πλανήτη μας. Αν σου ξεριζώσω την καρδιά και τη δώσω να την κλωτσήσει ο Ρομπέρτο Κάρλος, το πιο πιθανό θα είναι να σε αφήσει στον τόπο, αν σε πετύχει. Αν πετάξω μια γάτα απ' το 1ο όροφο, η επιστήμη λέει ότι, θα προσγειωθεί με τα πόδια, ενώ αν την πετάξω απ' την ταράτσα του Εμπάιαρ Στέιτ Μπίλντινγκ, πάλι η επιστήμη μας λέει ότι, δεν έχει τελικά σημασία πώς θα προσγειωθεί (αρκεί να μην είναι πάνω στο καινούργιο σου αυτοκίνητο). Νόμοι, κανόνες, αίτια και αποτελέσματα, υπάρχει λογική και συγκεκριμένη φορά που λειτουργεί ο κόσμος μας. Σ' αυτό, λοιπόν, στηριζόμαστε και προβλέπουμε τα μελλούμενα. Τα προβλέπουμε σαν να υπάρχουν και να περιμένουν, εκεί μπροστά μας, κι εμείς απλά καταφέρνουμε να τα κρυφοκοιτάξουμε για λίγο, πονηρά και θριαμβευτικά. Αυτά ωραία για την επιστήμη, για μας προσωπικά όμως τι γίνεται; Εντάξει, και μετά από δέκα χρόνια, το σύμπαν με τους γαλαξίες του και με την Πανάθα, το πιο πιθανό είναι πως θα υπάρχει. Εμάς, όμως, ποιος μας εγγυάται ότι θα υπάρχουμε, όχι μετά από δέκα χρόνια (τι αλαζονεία!), αλλά ακόμα και το ίδιο βράδυ; Κανένας απολύτως! Θα υπάρξουν, αναπόφευκτα, κι άλλες στιγμές ζωής μετά από αυτές που ρέουν ακριβώς τώρα, αλλά εσύ δε θα υπάρχεις "αναπόφευκτα"! Μπορεί να υπάρχεις, μπορεί και όχι! Θα έβαζες το χέρι σου στην φωτιά; Όχι φυσικά! Ε τότε, βρε τρισάθλια και πανηλίθια ανθρωπάρια, εδώ δε θυσιάζετε ένα χέρι για κάτι τόσο απατηλό κι αβέβαιο, τότε γιατί θυσιάζετε μια ολόκληρη ζωή, στιγμές παρούσες και ανεπανάληπτες, για ένα σωρό ονειρώδεις και σκιώδεις αυταπάτες; Για το σπίτι που ΘΑ χτίσουμε, για το αυτοκίνητο που ΘΑ αγοράσουμε, για το ταξίδι που ΘΑ πάμε, για την προαγωγή που ΘΑ πάρουμε, κ.λπ. (ο κατάλογος είναι ατελείωτος γιατί οι άνθρωποι έχουν αυτό το πηγαίο ταλέντο, να ανακαλύπτουν και να εφευρίσκουν άπειρες μεθόδους αυτοβασανισμού και αυτοκαταστροφής, αλλά να μην μπορούν, εδώ και χιλιάδες χρόνια, να βρουν ούτε μία μέθοδο ικανοποιητική για να ζήσουν!)

Και λέω, ευτυχώς, το μόνο πράγμα που έχει νόημα είναι το παρόν, ετούτη η στιγμή η ασύλληπτη κι ωστόσο ασίγαστα ζωντανή και σπαρταριστή μέσα στο παραμιλητό της καρδιάς μας. Ετούτη η στιγμή η ρέουσα, η θνησιγενής, που χάνεται στην άβυσσο προτού προλάβεις καν να συνειδητοποιήσεις την άφιξή της. Ευτυχώς, ευτυχώς, ευτυχώς, θα το πω, θα το φωνάξω φορές άπειρες! Τι ευτυχία ετούτη, τι δώρο μονάκριβο, τι χαρά στα στήθη μου αβάσταχτη! Όλα τα υπόλοιπα είναι ένα τίποτα, ένα ψέμα κουτοπόνηρο, ένα κρύο ανέκδοτο που το ξεχνάμε αυτοστιγμεί! Ούτε ενοχές να μας κατατρέχουν σαν αιμοδιψείς Ερινύες, ούτε όνειρα να βαραίνουν κάθε μας βήμα, κάθε μας ανάσα! Ούτε μετάνοιες γι' αυτό που δεν αλλάζει πια, ούτε ελπίδες γι' αυτό που αλλάζει ανά πάσα στιγμή! Μονάχα μια στιγμή αστραπιαία και θνητή, φλεγόμενη και παντοδύναμη! Ψάχνω, ψάχνω ανέλπιστα μες στο μυαλό μου να βρω τις λέξεις, να βρω τις φράσεις που θα τραγουδήσουν την τρελή, την άγρια χαρά που νιώθω, την τρελή, την άγρια δύναμη της στιγμής, του σήμερα. Πολεμώ να γίνω ποιητής, να γίνω συνθέτης, να δαμάσω το αδάμαστο, να το ορίσω για να το κατακτήσω. Μάταια όμως, μάταια! Ετούτη η ευτυχία, ετούτη η ομορφιά της ελευθερίας από "πρέπει", από "πριν" και "μετά", ξεχειλίζουν από την ψυχή μου, πλημμυρίζουν τα πάντα, καταπνίγουν στα κύματά τους κάθε προσπάθεια ορισμού και περιορισμού, κάθε απόπειρα λογικής και εκλογίκευσης! Άδραξε τη μέρα, λοιπόν, άδραξε τη στιγμή, άδραξε τη μόνη απτή και ουσιαστική πραγματικότητα της ζωής! Τα χρόνια περνούν ανεπιστρεπτί κι ο θάνατος έρχεται για όλους μας, για κάποιους οικείος, γι' άλλους απειλητικός, έρχεται αναπόφευκτα πίσω απ' την κάθε "ρωγμή του χρόνου"! Απ' τη θερμοκοιτίδα έως το νεκροτομείο δεν είναι μακρύς ο δρόμος! Το κλάμα της γέννησης γίνεται πριν προλάβεις να το καταλάβεις ο σπαραγμός του θανάτου! Χόρτασε και ξεδίψασε τώρα που μπορείς, τώρα που έχεις! Σε λίγο καιρό, θα χορταίνουν και θα ξεδιψούν μαζί σου μόνο τα σκουλήκια!

Δεν είναι για να θλίβεσαι και να τρομάζεις με όλα ετούτα. Φίλοι σου είναι κι αδελφοί, ο θάνατος και τα σκουλήκια, που μια ζωή δε παύουν να σου φωνάζουν και να σε προειδοποιούν: ΖΗΣΕ, ΓΕΛΑ, ΚΛΑΨΕ, ΑΓΑΠΑ! Μη κλείνεις τ' αυτιά μπρος στις κραυγές τους, μη πεθαίνεις κουφός! Τίποτε δεν είναι για θλίψη! Πάνω στο χώμα που θα σε σκεπάσει λουλούδια θα φυτρώνουν και κυπαρίσσια, ήλιος ζεστός θα λούζει τις φυλλωσιές και βροχή δροσερή θα ποτίζει τις χαραμαδιές στα μάρμαρα. Κι ίσως, μετά από εκατοντάδες χρόνια, παιδιά να τρέχουν και να παίζουν εκεί που κάποτε έσταξαν τα δάκρυα των αγαπημένων σου. Ίσως ζευγάρια ερωτευμένων να σφιχταγκαλιάζονται γεμάτοι όνειρα και γλυκόλογα, ανυποψίαστοι κι ελεύθεροι! Όμως εσένα δεν θα σ' ενδιαφέρουν όλα αυτά γιατί δε θα υπάρχεις πια, δεν θα υπάρχει ούτε καν η σκόνη απ' τα οστά σου, ούτε καν η σκόνη της σκόνης! Δεν θα έχει απομείνει ούτ' ένας λόγος, ούτ' ένας ψίθυρος χειλιών να σχηματίσει τ' όνομά σου! Τι περιμένεις, λοιπόν, να γίνει; Ποιον περιμένεις να 'ρθει για να ξυπνήσεις; Μήπως περιμένεις να φτάσουν τα Χριστούγεννα για να πεις στους δικούς σου ότι τους αγαπάς; Μήπως περιμένεις να βγεις από την κλινική για να γελάσεις και να τραγουδήσεις; Ε, τότε δυστυχώς, δεν έχεις καταλάβει τίποτα!

Αυτό, όμως, τι σημαίνει δηλαδή; Σημαίνει πως δε θα πρέπει να κάνουμε όνειρα, πως δεν θα πρέπει να θέτουμε στόχους και να έχουμε φιλοδοξίες; Όχι, σε καμία περίπτωση δε βγαίνει ένα τέτοιο συμπέρασμα. Βάλτε στόχους και ονειρευτείτε και κάντε σχέδια, όμως όλα αυτά με μια προϋπόθεση, με την ελάχιστη δέσμευση πως δεν πρόκειται να γίνουν εις βάρος του σήμερα, εις βάρος της ζωής. Επιλέξτε τους στόχους εκείνους που θα σας προσφέρουν ένα θαυμάσιο ταξίδι, ένα ταξίδι γεμάτο στιγμές απερίγραπτες και μοναδικές. Ίσως, να μην προλάβετε να δείτε τα όνειρά σας να πραγματοποιούνται, πολύ πιθανό. Δεν θα έχετε, όμως, θυσιαστεί για χάρη τους, δε θα ξυπνήσετε μια μέρα μπροστά στο θάνατο συνειδητοποιώντας πως ένα μεγάλο μέρος της ζωής σας πήγε χαμένο! Θα έχετε χαρεί την κάθε στιγμή, το κάθε λεπτό της προσπάθειας που θα σας έφερνε, ολοένα, πλησιέστερα στο στόχο σας. Τι κι αν δεν προλάβετε; Δεν πειράζει, δεν τρέχει τίποτα μα ίσα-ίσα! Κι αν, πάλι, προλάβετε τότε διπλή θα είναι η ευτυχία και η ικανοποίηση σας! Διαλέξτε το ταξίδι το πιο όμορφο γιατί συχνά είναι ασύγκριτα σημαντικότερο και πολυτιμότερο απ' τον προορισμό! Το έχει πει πολύ καλύτερα από μένα ο ποιητής:

Πάντα στον νου σου να 'χεις την Ιθάκη.
Το φθάσιμον εκεί είν' ο προορισμός σου.
Αλλά μη βιάζεις το ταξίδι διόλου.
Καλύτερα χρόνια πολλά να διαρκέσει
και γέρος πια ν' αράξεις στο νησί,
πλούσιος με όσα κέρδισες στον δρόμο,
μη προσδοκώντας πλούτη να σε δώσει η Ιθάκη.

Η Ιθάκη σ' έδωσε τ' ωραίο ταξίδι.
Χωρίς αυτήν δεν θα 'βγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δε σε γέλασε.
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
ήδη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν.

Δεν είναι άλλο η ζωή μας από ένα τέτοιο ταξίδι. Ένα υπέροχο και θαυμαστό ταξίδι! Ένα ταξίδι που, δυστυχώς, δεν έχουν όλοι τη δυνατότητα να το απολαύσουν εξίσου. Αρκεί μονάχα να αναλογιστούμε τι συμβαίνει στον κόσμο, κάθε λεπτό που περνάει, για να καταλάβουμε πόσο τυχεροί είμαστε για όλες τις μικρές στιγμές και τις μικρές χαρές που μπορούμε να γευτούμε, όσο προλαβαίνουμε. Μονοπάτια υπάρχουν πολλά για να διαλέξεις, και δρόμοι και λεωφόροι και σταυροδρόμια αμέτρητα! Βαρετό δεν πρόκειται να είναι το ταξίδι αν έχεις διάθεση να το απολαύσεις. Κάνε τις επιλογές σου και μη μετανιώνεις για τίποτα! Δεν υπάρχουν σωστά και λάθος μονοπάτια, υπάρχουν μόνο δρόμοι που έχουν καρδιά και δρόμοι που δεν έχουν (αυτό κάποιος το είπε αλλά δε θυμάμαι τώρα ποιος, ας μου το συγχωρέσουν όσοι το ξέρουν). Αναρωτήσου μονάχα αυτό και προχώρα! Ό,τι πορεία και ν' ακολουθήσεις θα υπάρχουν πράγματα που θα σε ικανοποιούν και πράγματα που θα σε κάνουν ν' αμφιβάλλεις. Μη μετανιώνεις ποτέ! Αν το μονοπάτι σου έχει καρδιά μη μετανιώνεις!

Η ζωή είναι πεπερασμένη και σύντομη και, δυστυχώς, δεν προλαβαίνουμε να ζήσουμε τα πάντα όσο και όπως τους αξίζει. Δυστυχώς, δεν προλαβαίνουμε να διασχίσουμε όλα τα μονοπάτια. Αν ψάχνουμε λόγους ν' αμφιβάλουμε και να μετανιώνουμε θα βρίσκουμε πάντα χιλιάδες, ακόμα κι αν είχαμε δέκα ή εκατό ζωές να ζήσουμε. Μη γυρίζεις πίσω! Αγάπησε το δρόμο σου και απόλαυσέ τον! Είναι τόσο γλυκιά η ζωή που, μην έχεις αυταπάτες, όσο αχόρταγα κι αν την ρουφήξεις, κι αν ακόμα στιγμή δεν αφήσεις να πάει χαμένη, κι αν φτάσει η ώρα του θανάτου σε γεράματα βαθιά και χορτασμένα, πάλι θα θέλεις κι άλλη, πάλι θα σου φανεί βαρύ το χρέος. Γι' αυτό μη μετανιώνεις για τίποτα! Ζήσε όσο σου δίνεται η ευκαιρία. Ζήσε τα πάντα, δοκίμασε ό,τι μπορείς! Υποδέξου τη βροχή με το ίδιο χαμόγελο που υποδέχεσαι τη λιακάδα, αγκάλιασε τη θλίψη το ίδιο αχόρταγα ως αγκαλιάζεις τη χαρά, μάθε απ' τον πόνο τόσα όσα ποτέ δεν πρόκειται να σου διδάξει η ευτυχία, δέξου την αρρώστια με την ίδια δύναμη και θέρμη που υπερασπίζεις τα δικαιώματά σου!

Δεν είναι πάντα εύκολο, το ξέρω. Δεν είπε κανείς πως θα είναι πάντα εύκολο. Θα υπάρξουν φορές που θα διστάσεις ή που θα δειλιάσεις, που θα τρομάξεις και θα πισωπατήσεις. Θα υπάρξουν φορές που θα βαρεθείς ή που θα κουραστείς, που θα ντραπείς, που θα μετανιώσεις και θ' απογοητευτείς. Σίγουρα δεν είναι εύκολο. Συχνά τα προβλήματα και οι κακουχίες σε λυγίζουν και σε ισοπεδώνουν. Όμως δεν είσαι ανθρωπάκι, δεν είσαι ποντικός ούτε σκυλί που το κλωτσάνε και φεύγει με λυγμούς και την ουρά κάτω απ' τα σκέλια, είσαι αγωνιστής και περήφανος! Θα πολεμήσεις και θ' αγωνιστείς με νύχια και με δόντια να κρατηθείς στο μονοπάτι σου! Εκεί που θα νιώθεις να ξεφεύγεις, εκεί θα ορμάς με λύσσα περισσή να ξανακερδίσεις τον ενθουσιασμό και τη ζωή σου. Κάθε βράδυ να πέφτεις, να γκρεμίζεσαι, κάθε πρωί θα ξανασηκώνεσαι πιο πεισμωμένος από πριν, πιο δυνατός! Δεν υπάρχουν στη ζωή πράγματα εύκολα, όπως δεν υπάρχουν και πράγματα ακατόρθωτα! Όλα σου ανήκουν αρκεί να τα διεκδικήσεις.

Μη φοβάσαι να καείς ή να παγώσεις, αλλιώς δε θα νιώσεις ποτέ τη θαλπωρή της φλόγας, ούτε εκείνη την κρυφή, παιδιάστικη χαρά που αφήνουν τα ίχνη σου στο χιόνι. Μη ζεις στη γυάλα, μη ζεις μέσα στη λευχαιμία! Ακόμα κι αυτή δεν είναι αρκετή δικαιολογία! Πως έχεις λευχαιμία σημαίνει πως είσαι ακόμα ζωντανός! Δεν έχω ακούσει κανένα πεθαμένο να πάσχει από οτιδήποτε. Ζωντανός! τ' ακούς; Η ζωή ακόμα σου ανήκει, μη παραδίνεσαι! Υπάρχουν ακόμα στιγμές εξαίσιες που σου ανήκουν, δεν είναι κρίμα να πάνε χαμένες, να πάνε άδικα απ' το ξερό σου το κεφάλι όταν άλλοι παρακαλάνε να τις είχανε; Δεν τελειώνει η ζωή παρά με την τελευταία μας ανάσα και μόνο τότε θα σταματήσουμε ν' αγωνιζόμαστε! Όχι για να ζήσουμε ή να πεθάνουμε, μα όση ζωή μας αναλογεί ακόμα να μην πάει χαμένη! Αλλά να την πάρουμε και να τη στολίσουμε, πετράδι πολύτιμο, μες στην ψυχή μας, σπόρος να γίνει και σοδειά πλούσια μέσα στη σκέψη μας. Έτσι λαμπεροί να ζήσουμε και να πεθάνουμε, όταν μας είναι ορισμένο. Τέτοια να είναι η λάμψη μας που να σκιαχτεί το χώμα, να διστάσει! Τόσο να είναι το φέγγος της ψυχής μας που να ντραπεί η γης να μας σκεπάσει, μες στην αστρόσκονη να μας αξίζει να θαφτούμε και στους πυρήνες των αστεριών...

"...αν μέν' η σκέψις σου υψηλή, αν εκλεκτή
συγκίνησις το πνεύμα και το σώμα σου αγγίζει."

Κ. Π. ΚΑΒΑΦΗΣ