ΟΞΕΙΑ ΜΥΕΛΟΒΛΑΣΤΙΚΗ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ

Ένα βήμα πιο κοντά στο Θάνατο, ένα βήμα πιο κοντά στη Ζωή...

"Δε σε φοβούμαι, κυρ Βοριά, φυσήσεις δε φυσήσεις,
τι έχω καράβι από καρυά και τα κουπιά πυξάρι,
έχω κι αντένες προύντζινες κι ατσάλενα κατάρτια,
έχω πανιά μεταξωτά, της Προύσας το μετάξι,
έχω και καραβόσκοινα από ξανθής μαλλάκια,
κι έχω και ναύτες διαλεχτούς, όλο άντρες του πολέμου,
κι έχω κι ένα ναυτόπουλο, που τους καιρούς γνωρίζει,
και εκεί που στήσω μια φορά την πλώρη, δε γυρίζω".

ΤΟΥ ΚΥΡ ΒΟΡΙΑ

Λοιπόν, εδώ θα σας εκμυστηρευθώ μια-δυο ασκησούλες που εφάρμοσα στον εαυτό μου ώστε να καταφέρω να εξοικειωθώ περισσότερο με τις έννοιες της λευχαιμίας και του θανάτου. Εκείνες τις πρώτες ημέρες της διάγνωσης, συνειδητοποίησα ότι, συχνά, φοβόμαστε τις λέξεις πολύ περισσότερο απ' όσο φοβόμαστε την ίδια την πραγματικότητα. Τρομάζουμε και μόνο στην ιδέα να εκστομίσουμε, για παράδειγμα, τη λέξη "καρκίνος". Έτσι τελικά, ετούτη η ανεκδιήγητη ανοησία και δειλία των ανθρώπων, εφεύρε λέξεις για ν' αντικαταστήσουνε τις λέξεις! Θαρρείς και τα λόγια, συνθέτουν κάποιο είδος κατάρας, φοβερής και τρομερής, κάποιο ξόρκι ανίερο, που όποιος το απαγγείλει θα πέσει λευχαιμία να τον κάψει! Ε, δεν υπάρχει ζώο πιο ηλίθιο απ' τον τρομοκρατημένο άνθρωπο. Ο ανθρώπινος πανικός, ξεπερνάει και την πιο πανικόβλητη αντιλόπη, η οποία πάνω στον τρόμο της να γλιτώσει, κάνει τόσα πολλά ζιγκ-ζαγκ που τελικά καταλήγει, από μόνη της, στην αγκαλιά της λέαινας.

Δεν υπάρχουν, λοιπόν, λέξεις φοβερές. Υπάρχουν αρρώστιες φοβερές, υπάρχουν άνθρωποι φοβεροί, υπάρχουν όσπρια με παρενέργειες φοβερές, όμως οι λέξεις δεν είναι παρά λέξεις. Η απέχθειά μας για μερικές από αυτές δε φανερώνει παρά τον απερίγραπτο τρόμο που μας προκαλεί η πραγματικότητα την οποία υποδηλώνουν. Όταν μας χτυπήσει ο καρκίνος λέμε η "νόσος η επάρατος", όταν μας πέφτουν τα μαλλιά δεν "καραφλιάζουμε" αλλά "έχουμε τριχόπτωση", όταν πεθαίνει η γιαγιά μας δε λέμε "πέθανε η γυναίκα", αλλά λέμε "έφυγε" (λες και πήγε για τσιγάρα και σε κάνα 5λεπτο θα 'χει επιστρέψει), λέμε "κοιμήθηκε" (και μάλιστα είπε να μην την ξυπνήσουμε για κανένα λόγο), λέμε "έσβησε" (τη φύσηξε κατά λάθος το ρεύμα κι έσβησε), λέμε "τη χάσαμε" (φάγαμε τον κόσμο αλλά δε μπορεί, κάπου εδώ τριγύρω θα μας έπεσε), λέμε "ξεκουράστηκε", λέμε οτιδήποτε προκειμένου ν' αποφύγουμε τη λέξη "θάνατος"!

Υποκρισία; δειλία; μοιρολατρία; ηττοπάθεια; ή μήπως όλα μαζί; Ας μην είμαστε τόσο σκληροί με τους εαυτούς μας. Δεν είμαστε παρά μικρά και φοβισμένα ανθρωπάκια! Πίσω από φιλοσοφίες και τεχνολογίες, πίσω από χιλιάδες χρόνια εξέλιξης είμαστε, πάντα, το ίδιο εύθραυστοι, το ίδιο ανυπεράσπιστοι, το ίδιο μικροί! Ε, λοιπόν, ένας λόγος παραπάνω! Αν δε μπορούμε ν' αποφύγουμε κάποια πράγματα, αν δε μπορούμε ν' απαλλαγούμε απ' την αρρώστια, τον πόνο, το θάνατο, ε τουλάχιστον, ας υποκύψουμε με το κεφάλι ψηλά. Μικροί ναι, καταδικασμένοι ναι, αλλά και περήφανοι! Αν δεν υπάρχει καμία δύναμη στον κόσμο ικανή να αποτρέψει τον μπαλτά του δήμιου, που λικνίζεται μετέωρος πάνω απ' το κεφάλι σου, ε τότε, χαμογέλασε και τέντωσε το λαιμό σου για να τον διευκολύνεις! Αν δε μπορείς να τον αντιμετωπίσεις, φέρ' τον τουλάχιστον σε δύσκολη θέση!

Αυτό, λοιπόν, ας προσπαθήσουμε να κάνουμε. Αν το πεπρωμένο μας, στέκει καταμεσής του δρόμου, απειλητικό, ανυπέρβλητο και αμετάβλητο, αν δεν υπάρχει κανένας τρόπος ώστε ν' αλλάξουμε τη μοίρα μας, ας αλλάξουμε τότε εμείς! Μέχρι και την τελευταία στιγμή, έχουμε πάντοτε την ευκαιρία αλλά και τη δύναμη ν' αλλάξουμε. Αρκεί να το πιστέψουμε! Ας προσπαθήσουμε να εξοικειωθούμε με τις έννοιες, με τις απειλές, με την πραγματικότητα. Και σε πρώτη φάση, το να κατακτήσουμε τις λέξεις, το να μπορούμε να μιλάμε ελεύθερα, δίχως ταμπού και υπονοούμενα, για τη νόσο μας, για τον πόνο μας, για το θάνατο, είναι ένα πολύτιμο, ένα πολύ σημαντικό βήμα μπροστά. Ένα βήμα ακόμα πλησιέστερα στις δυνάμεις, τις αστείρευτες και τις ακατανίκητες, οι οποίες κρύβονται στα βάθη της ύπαρξής μας και περιμένουν. Περιμένουν να τις ανακαλύψουμε, να τις ξεθάψουμε και να τις αγαπήσουμε! Περιμένουν να τις σφυρηλατήσουμε στα μέτρα μας. Να φτιάξουμε θώρακες, πανοπλίες και ασπίδες. Να φτιάξουμε δόρατα, ξίφη και βαλλίστρες. Κι έπειτα να χιμήξουμε στη μάχη με λύσσα, να ξεχυθούμε με αποκοτιά και δίχως έλεος να σφαγιάσουμε τις στρατιές του παλιού μας εαυτού! Να ξεχυθούμε, λάβροι και ακάματοι αγωνιστές, με τις πληγές να χάσκουν ορθάνοιχτες και το αίμα να ρέει άφθονο, κι εκεί, καταμεσής της μάχης, ν' αναστήσουμε τους ήρωες!

Ίσως, τα παρακάτω, να σας φανούν γελοία, ίσως ανοησίες δίχως προηγούμενο! Δεν είναι υποχρεωτικό να τα βρείτε όλοι του γούστου σας, ούτε είναι απαραίτητο να κυλιστείτε στο βούρκο και στη λασπουριά της ανοησίας μαζί μου. Αν δε σημαίνουν τίποτα για σας, γελάστε και προσπεράστε τα! Ίσως, όμως ορισμένοι από σας να βρείτε, στο βάθος τους, κάποιο ίχνος βοήθειας και αλήθειας. Το γεγονός είναι πως, ετούτη η πρακτική, ειδικά τις πρώτες εκείνες μέρες, με βοήθησε να ξεπεράσω σημαντικά ένα μέρος της δειλίας και του φόβου μου. Με στήριξε και με ατσάλωσε, βοηθώντας με να συνειδητοποιήσω και να δεχτώ εκείνη τη νέα και απειλητική πραγματικότητα της ζωής μου. Με βοήθησε ώστε να μπορώ να μιλάω για την λευχαιμία μου ανοιχτά και να δω το θάνατο σαν αναπόσπαστο κομμάτι της ύπαρξής μου, σα μια δοκιμασία που, ούτως ή άλλως, όπως όλος ο κόσμος, κάποτε θα έπρεπε να αντιμετωπίσω. Τι αργότερα, λοιπόν, τι τώρα; Δεν έκανε το θάνατο λιγότερο επώδυνο, τον έκανε όμως περισσότερο οικείο και περισσότερο δεδομένο.

Θέλω, λοιπόν, να βρείτε έναν καθρέφτη-καθρεφτάκι (όχι απαραίτητα μαγικό αλλά βοηθάει) και να σταθείτε μπροστά του. Θέλω να κοιτάξετε καλά τον εαυτό σας, να τον καρφώσετε στα μάτια και να του φωνάξετε:

Τι κρύβεσαι πίσω από τις λέξεις; Δεν είσαι στρουθοκάμηλος, αλλιώς την επόμενη φορά ζήτησε, αντί για χημειοθεραπεία, να σου φέρουν μία λεκάνη άμμο, να χώσεις μέσα το κεφάλι σου και να μουρμουράς μονάχος σου σα γεροντοκόρη! Όμως, μπορώ να σε διαβεβαιώσω και να είσαι σίγουρος πως, αν μπορείς και διαβάζεις ετούτες τις γραμμές, δεν είσαι στρουθοκάμηλος! Δεν υπάρχει αμφιβολία περί τούτου: είσαι άνθρωπος! Ναι, καλά διάβασες: ΑΝΘΡΩΠΟΣ! Απίστευτο σου φαίνεται, έτσι; Κι όμως είναι αλήθεια! Επειδή, συνήθως, βιώνουμε τις μετρημένες ζωούλες μας είτε σαν ημιπληγικά πρωτόζωα, είτε σαν πανίσχυρες υπερφυσικές θεότητες (είμαστε δηλαδή των άκρων), καμιά φορά λησμονούμε ετούτη την αυτονόητη και εύθραυστη πραγματικότητα, πως δηλαδή, δεν είμαστε παρά απλοί και θνητοί άνθρωποι! Ήτοι σημαίνει πως μας αξίζει κάτι καλύτερο απ' το να είμαστε μίζεροι ηττοπαθείς, ήτοι σημαίνει, επίσης, πως δεν μας παίρνει και πολύ να είμαστε εγωκεντρικοί αλαζόνες! Είμαστε κάτι ανάμεσα! Θυμάσαι, στο σχολείο, τι μας λέγανε ότι σημαίνει άνθρωπος; Αυτός, λέει, που άνω θρώσκει , δηλαδή, αυτός που κοιτάζει προς τα πάνω, που κοιτάζει ψηλά! Αυτό, λοιπόν, σημαίνει άνθρωπος: ΚΟΙΤΑΖΩ ΨΗΛΑ! Ούτε σέρνω το βλέμμα μου στο χώμα αλλά ούτε και κοιτάζω από ψηλά! Είμαι θνητός, φθαρτός, εφήμερος αλλά επιδιώκω και αγωνίζομαι διαρκώς για το καλύτερο, για την πρόοδο, για την ωρίμανση έως και την τελευταία μου πνοή...

Αφού, λοιπόν, κάνεις το κόλπο με τον καθρέφτη μη φύγεις αμέσως. Μείνε να κάνεις ένα κόλπο ακόμα. Κοίταξε πάλι τον εαυτό σου καλά-καλά και διάβασε το ακόλουθο ξόρκι (ξορκίζει τη δειλία!):

Λέγε το συνεχώς, λέγε το χωρίς να πάψεις ούτε στιγμή να κοιτάς το είδωλό σου κατάματα! Λέγε το μέχρι να νιώσεις τις λέξεις να βγαίνουν απ' το στόμα σου αβίαστα και θαρρετά! Πες, με τον τρόπο αυτό, όλες τις λέξεις τις ξορκισμένες, τις φοβερές! Ξεστόμισε, μία-μία, όλες τις λέξεις τις απαγορευμένες, τις λέξεις ταμπού κι εκείνες που σε κάνουν να τρέμεις σύγκορμος στο άκουσμά τους! Ξέρασε τις φράσεις σαν να 'ταν η πιο σιχαμερή αναγούλα που έκαιγε μέρες στα σωθικά σου. Άφησε τις λέξεις να φύγουν μακριά, να δραπετεύσουν από την ψυχή σου φυγαδεύοντας μαζί τους όλο το άγχος και την ένταση που σε κρατούσαν καθηλωμένο και τρομοκρατημένο! Λόγια είναι δε δαγκώνουν! Κι αυτό που λένε η γλώσσα κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει, μη σε ανησυχεί, αιματολογικό πρόβλημα έχεις, τα κόκαλά σου είναι μια χαρά! Δεν πρόκειται να πάθεις κάτι χειρότερο με τα λόγια! Ό,τι ήταν να πάθεις το 'παθες! Αν είναι να τσακιστεί κάτι με τα λόγια αυτό θα είναι σίγουρα η μοιρολατρία σου!

Συνέχισε, λοιπόν, κατ' αυτόν τον τρόπο, μιλώντας στον εαυτό σου για όσα φοβάσαι και τρέμεις! Συνέχισε μέχρι να νιώσεις, κάποτε, ένα βάρος αβάσταχτο να σηκώνεται και να φεύγει απ' τα στήθη και το στομάχι σου, καθώς μιλάς και ανασαίνεις. Συνέχισε μέχρι που οι φράσεις να γλιστρούν απ' τα χείλη σου ανώδυνες, ουδέτερες, ξεθυμασμένες! Συνέχισε μέχρι να μπορείς να λες "έχω λευχαιμία" και "μπορεί να πεθάνω" με την ίδια φυσικότητα που θα έλεγες "έχω μια κρεατοελιά στην πλάτη", "έβγαλα τους φρονιμίτες" ή "το φαί ήθελε περισσότερο αλάτι". Όταν τα καταφέρεις τότε πλέον θα είσαι έτοιμος! Τότε πια θα είσαι αρκετά ώριμος και σκληραγωγημένος για την επόμενη άσκηση, την φοβερή άσκηση θάρρους Νο 55!!! Την πιο απάνθρωπη και πιο αρρωστημένη δοκιμασία στην οποία οι περισσότεροι παραδόθηκαν απελπισμένοι, εκλιπαρώντας για έλεος, κι άλλοι πάλι δεν τα κατάφεραν ποτέ! Μια δοκιμασία πέρα απ' τα όρια του ανθρώπου ή από εκείνα της αξιοπρέπειας! Άσκηση Νο 55, λοιπόν, και είστε πλεόν έτοιμοι να αντιμετωπίσετε το... φαγητό του νοσοκομείου!!!

Τώρα, λέω πάλι, μια που είμαστε μπροστά στον καθρέφτη, μην αφήσετε το είδωλό σας ν' απομακρυνθεί. Ας κάνουμε ένα ταχυδακτυλουργικό ακόμα, μια μικρή άσκηση αισιοδοξίας! Κοιτάξου πάλι καλά-καλά, πάρε το πιο άγριο, το πιο πεισματάρικο ύφος σου και προσπάθησε να πείσεις τον εαυτό σου:

Κι αν όλα αυτά σου φαίνονται λίγο υπερβολικά αισιόδοξα και παραμυθένια, ε δεν πειράζει, βάλε λίγο νερό στο κρασί σου και συνέχισε σε χαμηλότερους πιο προσγειωμένους τόνους, αλλά σε καμία περίπτωση λιγότερο μαχητικούς:

Συνέχισε σ' αυτόν τον τόνο, με ό,τι άλλο παρόμοιο σου έρθει στο μυαλό. Νιώσε τα στήθη σου να φουσκώνουν απ' το πάθος, τη δύναμη ή το θάρρος και την αποφασιστικότητα! Νιώσε ικανός να κατακτήσεις τα πάντα ή να υποστείς τα πάντα! Άφησε το νου σου ελεύθερο να περιπλανηθεί μέσα σε τούτη την πρωτόγνωρη δύναμη, απόλαυσέ την γιατί δεν θα κρατήσει πολύ. Θα πρέπει να την κερδίζεις, ξανά και ξανά, μέρα με τη μέρα, ώσπου να φτάσεις κάποτε να τη νιώσεις αληθινά ριζωμένη στην ψυχή σου και στη σκέψη σου (βέβαια, δεν ξέρω αν και πότε συμβαίνει αυτό, μη σας λέω και παραμύθια). Πόσο μικροί και πόσο παντοδύναμοι είμαστε, λοιπόν! Μια σταλαγματιά μονάχα να μας δρόσιζε τα χείλη, μια σταλαγματιά μονάχα απ' τη θάλασσα αυτή την απύθμενη της δύναμης, που μέσα της πλέει η καρδιά μας, μια στάλα μόνο θα έφτανε για να μας ξεδιψάσει, για να καταλαγιάσει, στα σωθικά μας, η πυρκαγιά η άσβεστη της απελπισίας και της απόγνωσης που μας κατακαίει!

Αυτά! Σκοπός όλων των προηγούμενων είναι, σε γενικές γραμμές, να καταφέρουμε να εξοικειωθούμε με τα νέα δεδομένα της ζωής μας. Να μπορέσουμε να τ' αντιμετωπίσουμε ανοιχτά, όσο βαριά κι αν φάνταζαν κάποτε, δίχως υπονοούμενα και υπεκφυγές. Και τελικά, να ξεθάψουμε μέσα από τον εαυτό μας τις αστείρευτες εκείνες δυνατότητες που κρύβουμε και οι οποίες μπορούν να μας βοηθήσουν να σταθούμε αντιμέτωποι με την αρρώστια και το θάνατο, σαν ίσος προς ίσο! Τώρα, για να πούμε την αλήθεια, ο καθρέφτης δεν είναι απαραίτητος. Απλά εγώ, μέσα στο γνήσιο ναρκισσισμό και την αυταρέσκειά μου, τον είχα απολύτως ανάγκη στις πρακτικές μου. Μπορείτε, τα ίδια πράγματα, να τα μουρμουράτε διαρκώς από μέσα σας είτε ξαπλωμένοι στη κλινική, είτε καθισμένοι στο σπίτι, είτε στο γραφείο, στην δουλειά, στη διασκέδαση... Καλή επιτυχία, λοιπόν, στις προσπάθειές σας και προσέξτε: να κλειδώνετε καλά την πόρτα όπου κι αν εξασκείστε! Γιατί διαφορετικά, να δούμε, πώς θα καταφέρετε να δικαιολογηθείτε σε όποιον σας πιάσει να συνομιλείτε κρυφά με τον... καθρέφτη σας!